Lamdongtv.vn - Sản xuất nông nghiệp tự phát không theo quy hoạch đã đem lại nhiều hệ lụy cho người nông dân và nền sản xuất. Đó là tình trạng cung vượt cầu khiến giá nông sản xuống thấp, thậm chí là đổ bỏ.
Bên cạnh đó vấn đề quản lý chất lượng nguồn giống, quản lý sâu bệnh hại cũng là một thách thức đối với ngành nông nghiệp Lâm Đồng.
Đây là hình ảnh chúng tôi ghi lại được vào vụ bơ năm 2024. Vườn bơ của gia đình anh Nguyễn Duy Thắng tại thị trấn Nam Ban huyện Lâm Hà đang mùa rộ trái nhưng lại để rụng đầy gốc do giá bơ chỉ còn khoảng 3 ngàn đồng/1kg, không đủ chi phí nhân công thu hoạch. Đó là hậu quả của việc diện tích cây bơ tăng nóng trong một thời gian ngắn do trước đó vào những năm 2017, giá bơ đã lên đến đỉnh điểm trên 120 ngàn/1kg nên nông dân trong tỉnh đã không ngừng mở rộng diện tích trồng bơ. Số liệu cho thấy hiện nay, Lâm Đồng có 8.000 ha bơ các loại, sản lượng khoảng 80.000 tấn/năm trong khi toàn tỉnh mới chỉ có 4 đơn vị thu mua, sơ chế và chế biến bơ quy mô lớn để tiêu thụ trong nước và xuất khẩu, còn lại bán tươi nên giá cả bấp bênh.
Tương tự hiện nay tình trạng rớt giá đang diễn ra với trái sầu riêng, một loại cây trồng đã từng đem lại thu nhập, giá trị xuất khẩu cao và là cây trồng biến nhiều nông dân thành tỷ phú. Người trồng và xuất khẩu sầu riêng trong cả nước bắt đầu cảm nhận “vị đắng” khi giá sầu riêng giảm từ 70 xuống 40 ngàn đồng/1kg và việc xuất khẩu trở nên khó khăn do phía Trung Quốc, thị trường xuất khẩu chính của sầu riêng Việt Nam bất ngờ siết chặt các quy định nhập khẩu.
Lượng sầu riêng cả nước xuất khẩu sang Trung Quốc từ đầu năm 2025 đến giữa tháng 2 chỉ đạt 3.500 tấn, giảm 80% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong lúc đó, diện tích sầu riênng ở Lâm Đồng không ngừng tăng trưởng “nóng” với chỉ khoảng 13.000 ha năm 2021 lên đến 21.000 ha hiện nay. Nhiều khu vực dù thổ nhưỡng không phù hợp để trồng sầu riêng nhưng trước sức hấp dẫn từ lợi nhuận cao, nhiều hộ dân vẫn canh tác loại cây trồng này. Đó là chưa kể những áp lực về nguồn giống đạt chuẩn và phòng trừ sâu bệnh hại nông dân chưa thể nắm bắt kịp thời để ứng dụng vào sản xuất.
Tình trạng trồng rồi chặt, chặt rồi lại trồng đã để lại nhiều hệ luỵ: không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của người dân mà đây còn là nguyên dân làm mất cân đối sản xuất, khó hình thành được các liên kết tìm đầu ra ổn định. Vì vậy, Ngành chức năng Nông nghiệp Lâm Đồng tích hợp 3 giải pháp nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp sinh thái tuần hoàn trên quy mô lớn gắn với chuỗi liên kết bền vững, tăng nhanh năng suất và chất lượng sản phẩm. UBND tỉnh Lâm Đồng cũng đã công nhận 8 vùng đạt tiêu chí sản xuất nôngnghiệp công nghệ cao với tổng diện tích 1.640 ha cùng 13.850 con bò sữa thuộc 2 vùng chăn nuôi trên địa bàn.
Thực tế cho thấy với các loại cây dài ngày, thời gian kiến thiết cơ bản phải mất nhiều năm. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc trong những năm đầu, thu nhập của người dân bị giảm sút. Đó là chưa kể trong quá trình chuyểnđổi, quy trình xử lý đất, nguồn giống, phương pháp chăm sóc v.v. phải khoa học mới mong có được những vụmùa bội thu. Vì thế, người dân cần suy xét kỹ càng trước khi quyết định chuyển đổi cơ cấu sản xuất, ngành chứcnăng cần có quy hoạch vùng sản xuất cụ thể, phù hợp, nhằm mang lại hiệu quả tiện trong đầu tư sản xuất và liên kết tìm đầu ra sản phẩm, từ đó phát triển một nền nông nghiệp bền vững, chất lượng, hạn chế những bất cập, thiệt hại do sản xuất thiếu quy hoạch gây ra.
Mia An