Lamdongtv.vn - Việt Nam có 4 công viên địa chất toàn cầu được UNESCO công nhận, gồm: Công viên Địa chất Toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn, Công viên Địa chất Toàn cầu UNESCO Non Nước Cao Bằng, Công viên Địa chất Toàn cầu UNESCO Lạng Sơn và Công viên Địa chất Toàn cầu UNESCO Đắk Nông, tỉnh Lâm Đồng.

Điểm đặc biệt là Công viên Địa chất Toàn cầu UNESCO Đắk Nông, tỉnh Lâm Đồng được xác lập kỷ lục sở hữu hệ thống hang động núi lửa dài bậc nhất khu vực Đông Nam Á, với tổng chiều dài lên tới 10km. Hệ thống này hiện vẫn lưu giữ hệ sinh thái quý hiếm, hội tụ các giá trị tiêu biểu về địa chất, địa mạo, khảo cổ, văn hóa và đa dạng sinh học đặc trưng, mang dấu ấn riêng biệt.
Theo tài liệu của các nhà khoa học trong và ngoài nước, tại hang C6-1 thuộc Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông đã phát hiện dấu tích sinh sống của người tiền sử từ khoảng 4.000 – 7.000 năm trước. Di chỉ khảo cổ tại đây là loại hình di tích cư trú, công xưởng và mộ táng – có giá trị khoa học độc đáo và hiếm có trên thế giới. Phát hiện này đã tạo nên bước ngoặt quan trọng đối với ngành cổ nhân học Việt Nam.
Đến nay, đây là di chỉ khảo cổ duy nhất được tìm thấy trong hệ thống hang động núi lửa tại khu vực Đông Nam Á, có ý nghĩa đặc biệt đối với giới nghiên cứu về hang động núi lửa tại Việt Nam. Lý giải việc người tiền sử chọn hang động núi lửa để sinh sống, các nhà nghiên cứu cho biết: các hang động này hình thành từ hàng ngàn năm trước. Khoảng 6.000 năm trước, miệng núi lửa cũ bị sập xuống, tạo thành cửa hang thứ sinh – từ đó người tiền sử có thể đi vào bên trong để cư trú.
Trong phạm vi Công viên Địa chất Toàn cầu UNESCO Đắk Nông, các nhà khoa học đã xác định, phân loại và đánh giá được 118 điểm di sản địa chất, với 10 kiểu di sản khác nhau. Trong số đó có 49 hang động núi lửa. Một số điểm đã được xếp hạng là danh lam thắng cảnh hoặc di tích văn hóa - lịch sử cấp quốc gia hoặc cấp tỉnh, và đang được bảo tồn, khai thác phục vụ du lịch.
Hiện nay, hệ thống hang động trong khu vực này được quy hoạch và đầu tư phát triển thành 44 điểm đến hấp dẫn, được chia theo 3 chủ đề chính: “Trường ca của lửa và nước”; “Bản giao hưởng của làn gió mới”; “Âm vang từ Trái đất”. Du khách khi đến đây có thể tham quan, chiêm ngưỡng hệ thống hang động núi lửa trong đá basalt – được xác lập là dài nhất Đông Nam Á, cùng các thắng cảnh hoang sơ, hùng vĩ như núi lửa Băng Mo, núi lửa Nâm Gleh R’luh. Bên cạnh đó, du khách có thể tham gia hành trình khám phá các buôn làng của người Ê Đê, M’nông với nét văn hóa bản địa độc đáo; hoặc ghé thăm Vườn quốc gia Tà Đùng – nơi được mệnh danh là “Vịnh Hạ Long trên cao nguyên”.
Theo đánh giá của các chuyên gia về hang động núi lửa, 4 Công viên Địa chất Toàn cầu của Việt Nam có hệ thống hang động núi lửa độc đáo về, địa chất, địa mạo và giá trị, khảo cổ học,… nếu đựơc các địa phương đầu tư bài bản để phát triển du lịch, thì nơi đây hứa hẹn sẽ trở thành điểm đến hấp dẫn của du khách trong và ngoài nước.
Với Công viên Địa chất Toàn cầu UNESCO Đắk Nông, chính những giá trị đặc trưng , cùng với các yếu tố về văn hóa và sinh thái, đã hội tụ đầy đủ các điều kiện để Công viên Địa chất Toàn cầu UNESCO Đắk Nông trở thành một phần quan trọng trong hành trình kiến tạo ‘xứ sở du lịch đẳng cấp’ kết nối với Đà Lạt - Phan Thiết của tỉnh Lâm Đồng.. /.
Tác giả: Lệ Quyên – Tô Hiệu